Organize Sanayi Bölgesi
Sevgili dostlarım; sayısı iki yüzden fazla olan dünya coğrafyasındaki devletleri; ekonomik yönden üç kategoriye (gelişmiş, gelişmekte, gelişmemiş) ayırabiliriz.
18. Yüzyılda başlayan sanayi devrimi, insan hayatını etkileyecek büyük reformlara imza atmıştır. Gelişmiş ülkelerin insanı çok rahat ve konforlu bir hayat sürdürmekte iken, gelişmemiş ülkelerin insanı açlık, sefalet ve yoklukla boğuşmaktadır. İnsanların bolluk içinde yaşamasını sağlayan hadise sanayidir. Sanayiye önem veren ülke insanı, yeni keşif, yeni icatlar için, emek ve zaman harcamış, sanayi ile kolektif bir hayat sürmüş neticede güzel imkânlara sahip olmuştur. Önem vermeyeler ise imkânsızlıklar içerisinde yüzmüşlerdir.
İsterseniz, organize sanayi bölgelerini tanıyalım; bilgi ve bilişim teknolojilerinden yararlanılarak, sanayi yatırımlarının özendirilmesi ve sanayi üretiminin artması amacıyla birbiriyle uyumlu üretim yapan küçük ve büyük firmaların ortak altyapı hizmetlerinden yararlanmak üzere belirli bir alanda toplandığı büyük bölgeler olarak ifade edilir.
Organize Sanayi Bölgenin özellikleri,
- OSB’lerde aynı malı üreten veya tamamlayıcılık ilişkisi olan küçük ve orta ölçekli firmalar olmalıdır.
- OSB’ler planlı yerleşimi esas alır. Buna göre; topoğrafik, meteorolojik, çevresel koşullar açısından değerlendirilerek, belirlenen bir arazi parçasının nizami bir şekilde sanayi parselleri konumuna getirilmesi şarttır. Her parselin sınırlarına kadar yol, su, elektrik, kanalizasyon, drenaj, telefon hattı, internet gibi altyapı öğeleri kullanılır durumda olmalıdır.
- OSB içinde kafeterya, konferans salonu, plan ve muhasebe büroları, banka, P.T.T., teknik atölyeler, ilk yardım merkezleri gibi sosyal donatı alanları bölgenin uygun yerlerine planlı ve erişilebilir biçimde yerleştirilmelidir. Ayrıca, bölgede yer alan tüm firmalar altyapı unsurlarının yanı sıra diğer ortak tesislerden de yararlanabilmelidir.
- OSB içinde belli standartlarda üretim yaptığı kabul edilen firmalar, uygunluğu uzmanlarca onaylanan optimal üretim alanına kavuşur. Ayrıca buralarda arazi ve altyapı uygun koşullarda sanayiciye sunulur.
- Üretimde ortaya çıkan tamamlayıcılık ilişkileri, özellikle de bir firmanın nihai ürünün belirli bir parçasında katma değerin yaratılmasında üretim maliyetlerinin düşmesine yardımcı olur.
- Kalifiye işgücünün yoğun olduğu bölgelerde kurulan OSB’lerde faaliyet gösteren firmalar, kolayca işgücü temin eder.
- Ulaşım olanaklarındaki kolaylıklar lojistik anlamda firmaların taşıma maliyetlerini azaltır.
- OSB’ler pazarlama ve diğer özelleşmiş hizmetlerin ediniminde kolaylık sağlayan ortam yaratır.
Organize Sanayi Bölgelerinin kentleşmeye sağladığı faydalar nelerdir.
- Organize Sanayi Bölgelerinin ekonomik kalkınmayı hızlandırıcı işlevi, üretimde rasyonellik ve verim artışı yoluyla gerçekleşir.
- Buna göre artan verimlilik ile sağlanan sermaye birikimi, aynı zamanda artan yatırımlar yoluyla istihdam ve işsizlik sorunlarına da çözüm getirebilir.
- Organize Sanayi Bölgelerinin ekonomik kalkınmadaki diğer bir işlevi ise, küçük ve orta ölçekli sanayilerin teşvik edilmesi noktasında rol üstlenmesidir.
- OSB’ler yalnızca ekonomik bir özne değil, aynı zamanda sosyal bir öznedir.
- OSB’lerin diğer bir işlevi ise, bölgelerarası dengesizlikleri gidermek amacıyla, sanayinin ülke genelinde dengeli dağılımının sağlanmasına etken olmaktır.
- Gelişmemiş bölgelerde kurulacak OSB’ler, firma ve işletmelerin söz konusu bölgelere yönelmesinin ve bu bölgelere yatırım yapmalarının önünü açar.
- *Gelişmemiş bölgelerde ise kalkınmanın ivmelendirilmesi, gelişmiş bölgelere yönelik göç hareketlerinin azaltılmasında veya kontrol altına alınmasında OSB’ler etkilidir.
- OSB ve kentleşme konusunda üzerinde durulması gereken başka bir husus ise, Organize Sanayi Bölgeleri uygulamasının makro ölçekte kentleşme politikasının bir aracı olarak ‘fayda’ özelliği taşımasıdır.
- Kentlerde uygun yerlerde kurulan Organize Sanayi Bölgeleri, kent merkezinde gelişigüzel kurulan sanayi kuruluşlarının ‘tek bir bölgede ve tek bir çatı’ altında toplanmasının önünü açar.
- Bu da yerleşim yerlerinin düzenlenmesinde, anakent konut ve gecekondu sorunlarının çözümünde etkili bir yöntemdir. Yanı sıra kent içinde arsa spekülasyonunu önleyici işlev de gören OSB yapılanmaları, kent planlama sürecinde düzenli ve sağlıklı şekillendirilmiş kentlerin ortaya çıkarılmasında, sanayi ve kentleşme denkleminde en etkili unsurlardan biridir.
- *Burada altını çizmemiz gereken son nokta ise; sanayileşme süreci ile birlikte ortaya çıkan çevre sorunlarının tek merkezden çözümüne ilişkin sistematik ve güçlü altyapı özellikleri ile öne çıkan OSB’lerin azaltıcı, dengeleyici, önleyici mekanizmalara sahip olmalardır.
Özetle söylemek gerekirse organize sanayi bölgeleri; kentleşme sürecinin denetlenmesinde, bölgesel dengesizliklerin giderilmesinde, toplanma ekonomilerinin yaratılmasında, çevre koruma önlemlerinin yaygınlaştırılmasında rasyonel bir araçtır. Bu bağlamda OSB’lerin kuruluş aşamasında uygun yer seçimi, sadece firmalar açısından değil; ekonomik kalkınma, bölgesel dengesizlikler, kentleşme ve çevre koruma faktörleri ve çeşitli parametreler dikkate alınarak ulusal düzeyde yapılır. OSB’ler taşıdığı bu özellikleri ile de gelişmekte olan ülkeler açısından kayda değer önem taşır.
Sayın dostlarım...
Yukarıda anlatılanlardan anlaşılacağı üzere, organize sanayi bölgesinin faydaları anlatılmakla bitmez. Sanatkâra, esnaflara, tüccarlara ve özellikle modern kentleşmeye olumlu yönde hitap edecek, organize sanayi bölgeni şirin ilçemize kazandıran Sayın Belediye Başkanımıza ve onun şahsıda emeği geçen her kese ne kadar teşekkür etsek azdır. Bizi farklı kılacak bu güzel adımın, ülkemize ve Midyat’ımıza hayırlı olmasını dilerim.
