Tunceli'de Keşfedilen Jeotermal Kaynak
Güneydoğum Derneğinin çalışmaları kapsamında, 2011 yılında, Batman'da, Batman Üniversitesi ev sahipliğinde bir çalıştay yapmıştık. Konu “Doğu ve Güneydoğu'nun Jeotermal Kaynakları” idi. Gerek Jeotermal gerekse Maden yatakları konulu çalışmalarımızın raporları Güneydoğum Derneğinin sayfasında bulunarak okunabilir.
http://guneydogum.org.tr/images/docs/6calistay.pdf
Biz bölgede yaptığımız bu tür çalışmalarda yayınladığımız raporlarla hep şu konuya dikkat çekmiştik; Doğu ve Güneydoğu Bölgelerimiz Maden ve Jeotermal kaynakları yönünden zengin ancak son derece bakir. Yani çalışma yapılmamış, yapılamamış, yapılamıyor. Bunun baş nedeni terördü. Terör ve terör olayları bölgeye o kadar zarar verdi ki bunu terör odaklarının kendileri de biliyorlar.
Tunceli'den bugün aldığım haberlere göre bir jeotermal kaynağı bulundu. 42 derece sıcak su kaynağı olduğu açıklandı. Tunceli ve çevresinde yoğun güvenlik çalışmaları sonucu terör olayları bastırıldı. Bunun neticesinde bir jeotermal sondajı yapılabiliyor ve var olan sıcak su kaynağı bulunuyor.
Tunceli'de çalışkan, gözü kara, azimli, tuttuğunu koparan vali Tuncay Sonel 2 yılı aşkın süredir görev yapıyor. Oraya gittiğinden beri yoğun çalışmalar yapan Sayın Vali var olan bir sıcak su kaynağını da Tuncelililerin hizmetine sunmayı başardı. Bu kaynakların daha niceleri bölgede mevcut ve keşfedilmemiş durumda. Terörün olduğu yerde maalesef iyi hiç bir şey olamıyor.
Doğu Güneydoğu Jeotermal kaynakları çalıştayını yaptığımız zaman bölgenin iş adamlarına, finans çevrelerine, bu alanlarda yatırım yapın diye seslenmiştik. Ancak terör öyle bir bela ki, yatırım yapan iş adamına da, yatırım yapan devlete de zarar veriyor. Kurulan tesisleri yakıp yıkıyor, çalışanları öldürüyor, kaçırıyor falan. Bu korku içinde kimse yatırıma yönelemiyor. Dolayısıyla gene zararı bölge halkı çekiyor. İşletilemeyen enerji kaynakları, işsizlik, vs, alıp başını gidiyor.
Jeotermal kaynaklarını çalışmamızdan sonra “Doğu ve Güneydoğu Maden Yataklarını” da işlemiştik. 2 günlük bir sempozyumdu o çalışma ve Batman Üniversitesi ev sahipliğinde yapılmıştı. Çok önemli sunumlar yapılmış, bildiriler sunulmuştu. O çalışmada da görülmüştü ki Doğu ve Güneydoğu bölgelerimiz maden yatakları bakımından zengin ancak çok bakir bölgelerdi. Yani henüz yeteri kadar arama yapılamamış, bilgi sahibi olunamamıştı. Bir gün terör biterse bu alanlarda çalışma yapılabilirdi.
Malum arama ve sondaj çalışmaları, maliyeti çok yüksek olan çalışmalardır. Gerek petrol ve doğal gaz gerekse maden ve jeotermal aramalarında önce değişik boyutlarda ama birçok sanayi dalına göre devasa denilebilecek büyüklüklerde sondaj makineleriyle arama yapılır. Bunun daha öncesinde jeofizik çalışmaları yapılır, veri toplanır, daha sonra sondaj yapılacak yerler tespit edilir. Sondaj sonrası bir keşif yapılmışsa ondan sonraki çıkarma ve faydalanma aşamaları da büyük yatırımlar gerektirmektedir.
Tunceli'de bulunan jeotermal kaynak, yukarıda da söylediğim gibi sayısız kaynaktan birisi. Doğu Güneydoğu Jeotermal kaynaklarını işlediğimiz zaman şunu görmüştük. Bölgede bulunan kaynaklar 70-80 dereceler düzeyinde çok yüksek sıcaklıklara sahip değildi. Bu kaynaklar seracılıkta, termal işletmelerde kullanmaya daha elverişli olabilir denmişti.
Yeter ki keşfedilsin, yeter ki insanlığın hizmetine sunulsun, kullanılabileceği alanlar elbette büyük olanaklar yaratır.
02.02.2020
