Midyat’ta Çekilen Film Ve Dizilere Bir Bakış
Tarih penceresinden baktığımızda M.Ö. 9.YY da Asur Tabletlerinde ismi geçen “Diller Ve Dinler Kenti” tabir edilen Midyat şehrinin yüzyıllar geçmesine rağmen hoşgörüsünü günümüze kadar getirmektedir. Hiç şüphesiz bu ünvanı kazanmasına kurulduğu günden beri barındırdığı Dinleri, Dilleri, Milletleri, Halkları, Kültürleri kazandırmıştır. Asurlar, Eti Türkleri, Komuk Türkleri, Makedonyalılar, Persler, Romalılar, Selufkuşlar ,Abbasiler, Artuklular, Osmanlılar ve belki de tarihe kaydı düşülmeyen nice uygarlıklar bölgeye hükmetmiştir. Müslümanlar, Hristiyanlar, Yezidiler yıllarca hoşgörü içinde Mezopotamyanın incisi bu topraklarda yaşamış. Arapça, Kürtçe, Mahalmice, Süryanice, Türkçe diller ve sesler yankılanmış bu topraklarda…
Hep hoşgörüsüyle ön planda olan bu ilçemiz günümüzde Yerli ve yabancı turistlerin güvenle gelip, gördüğü, gezdiği, alışveriş yaptığı, dizi ve filmlerde gösterilmeye çalışılan törelerin, cinayetlerin, aşiretçiliğin ve feodalizmin aksine herkesin güvenle yaşadığı, sanatın tarih ile adeta ahenk ettiği daracık ama kadim yapılara sahip Midyat ; dizi ve film yapımcıların gözdesi olmaya yetmiştir. Dizi ve Film yapımcılarının Midyatta çektiği dizi yada filmlerde işlediği temalar genel olarak töre cinayetleri,aile şiddeti konuları. Bu dizilerde bölgede sürekli cinayet işlendiği, ailelerin öldürüldüğü, Midyatlıların günlük hayatta üzerine asla giymediği uyduruk kıyafetlerin kullanılarak medeniyetin gerisinde yaşadığını gösteren, ağaların herkese hüküm sürdüğü, herkesin elinde silahla gezdiği izlenimi verilen sahneler seyirciye gösteriliyor. İlçemizi daha önce ziyaret etmeyen yada bilmeyen insanlar bu sahneleri izlediğinde Midyat ile ilgili kötü fikirlere sahip oluyor. Oysa şirin ilçemizde herkes fikri hür olarak kültürüne göre yaşamaktadır. Zaten reyting hedefleyerek çekilen bu dizi ve filmlerin belli bir bölümü bölgemizde yayınlandıktan sonra İstanbulda çekimlerine devam etmektedir. Bu dizi ve filmlerin Midyata verdiği kötü imajının yanında tanıtımına da katkı sunduğu kaçınılmaz bir gerçektir. Tarihi sokakların, Midyat taşı ile nakşedilen evlerin, Telkari işlemelerin dizi ve filmlerde kullanılması Midyatın Dünyaya tanıtılmasına büyük katkı sağlamıştır.
2002 yılında ünlü sanatçı Sibel Can’ın başrolde oynadığı “Berivan” Dizisiyle dizi ve film serüvenleri Midyatta başlamıştır. Çekimlerinin bir çoğunun Midyatta gerçekleştiği dizide Aşklarıyla geleneklere kafa tutan bu yüzden başlarına gelmeyen kalmayan iki aşığın hikayesini konu edinmiştir. Aynı yıl Meltem Cumbulun oynadığı Beşik Kertmesi dizisinin ilk bölümleri de Midyat ilçesinde çekilmiştir. Dizide aralarında kan davası olan iki aşiretin barışmaya karar vermesiyle, ailelerinden doğacak çocukları beşik kertmesi yapmasıyla gelişen olayları konu edilmişti.
2005 yılında yayınlanmaya başlayan “Aşka Sürgün” isimli dizi de Midyat ilçesinde çekilmiştir. Dizi de Kökenleri doğuda olup batı kültürü ile yetişmiş bir ailenin kendi ruhunu ve kökenlerini keşif serüvenini anlatan dizi, bir zamanlar düşman olan iki aile arasında sağlanacak barış için zorunlu evlilik yapan iki gencin aşkını anlatıyordu. Yine konu olarak kan davası ve töre ön planda tutuluyordu.
2006 yılında yayınlanmaya başlayan ve o dönemde oldukça izlenen “Sıla” isimli dize de durum çok farklı değildir. Törelerin konu edindiği dizede Cansu Dere ve Mehmet Akif Alakurt başrolleri paylaşmıştır. Bu diziyle birlikte Midyat oldukça tanınmaya başlamış ve turistlerin ilgi odağı halini almıştır. O dönemde özellikle dizinin ağırlıklı olarak çekildiği, Bir Süryani vatandaşa aitken kültürel çalışmalar kapsamında 2000 yılında restore edilip konuk evi haline getirilen, Midyat Devlet Konuk evi tanınmıştır. Dizi çekimlerinin başlamasından sonra bu konuk evi Sıla Konağı, Sıla dizisinin çekildiği konak gibi isimlerde almaya başlamıştır. Gümüşçülerde dizide Sıla Rolündeki oyuncunun taktığı telkâri gümüşten yapılan Sıla Tokası yüksek miktarlarda üretilerek satılmıştır.
2009 yılında Midyatta çekilen bir başka dizi olan Aşk bir Hayal ‘de de, Güneydoğuda başlayan hikâye, terör, töre ve imkansız aşk üçgeninde destansı bir aşkı anlatıyor. Askerliğini asteğmen olarak Mardinde yapan Altay ile aşiret lideri Peyman Ağanın kızı olan Asmin görür görmez aşık olurlar birbirlerine. Ancak Asmine olan karşılıksız aşkı hastalıklı bir şekilde olan Miran ağa ise bu aşkı bitirmek için elinden geleni yapacaktır ve asla Asminden vazgeçmeyecektir. Nehir Erdoğan ve Emre Kızılırmakın başrolde olduğu dizi oldukça izlenen bir diziydi.
2013 Yılında yine Töre ve ağalık arasında kalmış insanların yaşadığı aşkı konu edilen Adını kalbime yazdım dizisi de Midyat ‘ta çekilen diziler arasında. Başrollerini İpek Karapınar, Serhan Yavaş ve Erkam Aydar paylaşmaktadır. Dizide ayrıca Tolga Güleç, Meltem Miraloğlu gibi isimler yer almaktaydı.
Kendisi de Midyatlı olan Oyuncu ve Yönetmen Sermiyan Midyat tarafından çekilen Ay Lav Yu filmi töre, cinayetlerin konu edildiği dizi, filmlerin aksine komedi sahneleriyle doludur. Ayrıca yine Midyat tarafından çekilen, Hükümet Kadın 1 ve Hükümet kadın 2 filmleri de gerçek , yaşanmış bir hikayeden esinlenerek senaryosu yazılmış Türkiyenin ilk Kadın Belediye Başkanlarından Zekiye Midyatın yaşantısını komedi şeklinde sinemaya taşımıştır.
Tabiki, Midyat’ta çekilen dizi ve filmler yukarıda bahsettiğimiz dizi ve filmler ile sınırlı değil, Midyat sokakları ile tarihi taş yapıları bir çok dizi,filmin çekimlerine ev sahipliği yapmıştır.
Televizyonlarda çok az ekrana gelen Midyat ile ilgili bir çok belgesel, yine Midyatta yayınlanmıştır. Oysa bu belgeseller Midyat’ın tanıtımına katkı sağladığından ve seyircilere daha doğru bilgiler aktardığından daha fazla ön plana çıkartılıp ekranlara taşınması için çaba sarf edilmeliydi.
