Çalışma hayatı, birbiriyle bütünleşen unsurların uyum içinde işlemesiyle sürdürülebilir hale gelir. Bu unsurlardan birinin eksikliği, sistemin bütününü olumsuz etkileyebilir. Bireyler, genellikle eğitim süreçlerini tamamladıktan sonra iş hayatına atılmakta ve bu süreci sürdürülebilir kılmak için çaba sarf etmektedir. Çalışmak sadece geçim kaynağı sağlamak değil; üretmek, topluma fayda sağlamak ve insan onurunu korumak açısından da temel bir gerekliliktir. Aynı zamanda çalışmak, geleceği inşa etmektir. Sağlıklı ve üretken bireyler, karşılaşabilecekleri olumsuzluklarla daha kolay başa çıkabilirler.

“Kayıt dışı çalışma, geleceğinden çaldırma.”

Çalışma hayatı boyunca bireylerin karşılaşabileceği çeşitli riskler bulunmaktadır. Bu risklerin gerçekleşmesi durumunda devreye giren sosyal güvenlik sistemi, gelir kayıplarını telafi ederek bireyi koruma altına alır. Sosyal güvenlik; bireyleri yaşamları boyunca karşılaşabilecekleri mesleki, fizyolojik ve sosyoekonomik risklere karşı korumayı amaçlayan bir sistemdir. Devlet tarafından yönetilen bu sistem; vatandaşlara sağlık hizmeti sunmak, asgari gelir düzeyini sağlamak ve yaşlılık, hastalık, malullük, işsizlik, iş kazası gibi nedenlerle çalışamadıkları dönemlerde destek sağlamak üzere tasarlanmıştır.

“Sigortasız çalışma; yarınından çalma, çaldırma.”

MAÜ ve TÜBİTAK İş Birliğiyle Mardin Telkârisi Turizme Kazandırılıyor MAÜ ve TÜBİTAK İş Birliğiyle Mardin Telkârisi Turizme Kazandırılıyor

Ülkemizde oldukça gelişmiş bir sosyal güvenlik sistemi bulunmaktadır. Ancak bu sistemden yararlanmanın temel şartı, kayıtlı olarak çalışmaktır. Sosyal güvenliğin önemi her geçen gün artmasına rağmen, bazı vatandaşlarımızın hâlâ sosyal güvencesi bulunmamaktadır. Bunun başlıca nedeni ise kayıt dışı istihdamdır.

Kayıt dışı istihdam, çalışanın hizmetlerinin veya prime esas kazançlarının Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmemesi ya da eksik bildirilmesi anlamına gelmektedir. Bu durum; çalışan, işveren ve devlet açısından ciddi olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Sigortasız çalışan bireyler; iş kazası, meslek hastalığı, hastalık, analık gibi birçok sigorta yardımından yararlanamaz; yaşlılık ve malullük aylığı, iş göremezlik ödeneği, işsizlik maaşı, kıdem ve ihbar tazminatı gibi yasal haklardan mahrum kalırlar. Ayrıca bu kişilerin aileleri de ölüm aylığı veya iş göremezlik geliri gibi haklardan yararlanamaz.

İşveren açısından da kayıt dışı istihdam, haksız rekabete neden olmakta, ekonomik düzeni bozmakta ve yapılan denetimlerde tespit edilmesi durumunda ciddi para cezaları ve hukuki yaptırımlara yol açmaktadır. Devlet açısından bakıldığında ise önemli ölçüde prim ve vergi kaybı yaşanmakta, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği tehdit altına girmekte ve gelir dağılımında adaletsizlik oluşmaktadır.

Kayıt dışı istihdam, ülkemizin öncelikli sorunlarından biridir. Bu konuda bugüne kadar birçok yöntemle mücadele edilmiş ve önemli mesafeler kat edilmiştir.

Sosyal Güvenlik Kurumu olarak kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında şu stratejiler uygulanmaktadır:

  • Hizmet kalitesinin artırılması,

  • Kurumlar arası veri paylaşımına dayalı çapraz denetim mekanizmaları,

  • Denetim sisteminin etkinliğinin artırılması,

  • İşveren üzerindeki mali yükün azaltılması amacıyla çeşitli teşvik uygulamaları,

  • Bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetlerinin yaygınlaştırılması.

Bu çerçevede kurum işlemlerinin büyük bölümü dijital ortama aktarılmış, işlem süreçleri kısaltılmış ve bürokrasi azaltılmıştır. Bankalar ve diğer kamu kurumları ile kurulan veri paylaşımı sistemi sayesinde vatandaşlara ait mesleki bilgiler periyodik olarak SGK’ya iletilmektedir. Bu veriler, İl Müdürlüklerinde kurulan Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele (KADİM) Servisleri tarafından analiz edilmekte ve sigortasız çalışanlar denetim yapılmaksızın tespit edilebilmektedir.

“Daha huzurlu bir toplum, daha güçlü bir Türkiye için kayıt dışı çalışmayın, kayıt dışı çalıştırmayın.”

Denetim öncesi işverenlere gönderilen bilgilendirme yazılarıyla hak ve yükümlülüklerin hatırlatılması, rehberlik anlayışını güçlendirmiştir. Diğer kamu kurumlarının denetim elemanları da denetimlerinde sigortalılık kontrolü yapmakta ve sigortasız çalışanları Kurumumuza bildirme yükümlülüğünü taşımaktadır. Bu uygulama sayesinde denetim ağı genişletilmiştir.

İşverenlerin prim ödemelerini düzenli yapmalarını teşvik etmek ve mali yüklerini hafifletmek amacıyla uygulanan çeşitli teşvikler, daha fazla kişinin sigortalı çalışmasına katkı sağlamakta ve özellikle dezavantajlı grupların istihdamını desteklemektedir.

“Sigortalı hayat, bereketli hayat. Sigortanı yaptır, sosyal güvenlikten faydalan.”

Kurumumuzun yürüttüğü en önemli faaliyetlerden biri de bilgilendirme ve rehberlik çalışmalarıdır. Bu kapsamda toplumun tüm kesimlerine yönelik seminerler, afiş ve broşür dağıtımları, reklam filmleri gibi etkinlikler düzenlenmektedir. Ayrıca ulusal ve uluslararası kaynaklarla finanse edilen projeler aracılığıyla kayıtlı çalışmanın teşviki hedeflenmektedir.

Kayıt dışı istihdam; hepimizin ortak sorunudur. Sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini riske atmakta, gelecek nesillerin güvencesini zayıflatmaktadır. Kayıtlı çalışan sayısının artması, sosyal güvenliğin güçlenmesini ve bireylerin geleceğe güvenle bakabilmesini sağlayacaktır.

Unutmayalım:

  • “Kayıt dışı çalışma, geleceğinden çaldırma.”

  • “Sigortalı hayat, bereketli hayat. Sigortanı yaptır, sosyal güvenlikten faydalan.”

  • “Sigortasız çalışma; yarınından çalma, çaldırma.”

  • “Daha huzurlu bir toplum, daha güçlü bir Türkiye için kayıt dışı çalışmayın, kayıt dışı çalıştırmayın.”

Kaynak: www.midyatgundem.com